samsun-psikolojik-danisman

Samsun Sınav Kaygısı ve Performans Düşüklüğü

Sınav Kaygısı Nedir? Sınav kaygısı, öğrencinin sınav öncesinde veya sınav esnasında yoğun endişe, stres ve bedensel rahatsızlıklar yaşaması durumudur. Bu kaygı, öğrenilen bilgilerin etkin kullanılmasını engeller ve öğrencinin gerçek performansını ortaya koymasını zorlaştırır. Gençler için özellikle lise ve üniversite giriş sınavları gibi önemli sınavlarda bu kaygı oldukça yaygın görülür. Kalp çarpıntısı, mide bulantısı, terleme, nefes darlığı, elde titreme gibi fiziksel belirtiler; zihin olarak da “ya yapamazsam, ailemi hayal kırıklığına uğratacağım” gibi olumsuz düşünceler sınav kaygısının belirtileridir. Performans düşüklüğü ise, öğrencinin aslında yetenek ve bilgi olarak daha fazlasını yapabilecekken kaygı veya diğer psikolojik etkenler nedeniyle potansiyelini tam yansıtamamasıdır. Yani çok iyi hazırlandığı halde sınavda beklenmedik düşük notlar almak, deneme sınavlarında veya sahnede/maçta antrenmanlardakinden daha kötü sonuç sergilemek gibi durumlar buna girer. Samsun sınav kaygısı terapisi hizmetimiz, öğrencilerin bu kaygıyla baş etmesini, zihinsel ve bedensel olarak sınava en iyi haliyle girmesini sağlamaya odaklanır.

Samsun EMDR Terapisi

Performans Neden Düşer? Yoğun kaygı altında olan bir beyinde dikkat ve bellek işlevleri optimal çalışmaz. Öğrenci sınav sırasında bildiği soruları bile okuyup anlayamaz hale gelebilir, dikkatini toparlayamaz, süreyi yönetemez. Ayrıca negatif düşünceler (ör. “Kesin başarısız olacağım”) motivasyonu kırar ve öğrenci çalışmayı bırakabilir. Bazı öğrenciler de mükemmeliyetçi oldukları için kendilerine aşırı yüklenip stresten tükenirler. Bunların hepsi performansı düşürür. Biz bu hizmet kapsamında hem psikolojik tekniklerle (kaygı azaltma, düşünce kalıplarını değiştirme) hem de çalışma becerileriyle (zaman yönetimi, nefes egzersizleri, beslenme/uyku düzeni) ilgileniyoruz. Amaç, öğrencinin potansiyelini sahneye (ya da sınava) tam olarak yansıtabilmesi.

Çocuğunuzun, okul başarısını arttırmak istiyorsanız bizimle randevu al sayfamızdan hemen iletişime geçebilirsiniz.

Randevu Al

Ne sınav kaygısı için destek alınmalı?

Akademik Potansiyelinizi Gerçekleştirmek: Belki de çocuğunuz veya siz, denemelerde, evde çalışırken çok iyisiniz ama iş gerçek sınava gelince aynı başarı gelmiyor. Bu durumda sınav kaygısı açıkça performansınızı engelliyor demektir. Doğru teknikleri öğrenerek bu engeli kaldırabilirsiniz. Rahatlamış bir zihinle sınava giren öğrenci, gerçek bilgisini ve çalışmasının hakkını sonuca yansıtacaktır. Emeğinizin boşa gitmemesi için kaygı yönetimi şart.

Fiziksel ve Zihinsel Sağlığı Korumak: Sınav stresi sadece notları değil, sağlığı da olumsuz etkiler. Yoğun stres altında bağışıklık düşer, uyku bozuklukları, yeme problemleri ortaya çıkabilir. Baş ağrıları, mide sorunları öğrenciyi daha da zorlar. Kaygıyla baş etmeyi öğrenince bu fiziksel yük de azalır. Öğrenci hem daha sağlıklı olur hem de ders çalışmaya enerjisi kalır. Aşırı stres, tükenmişlik sendromuna bile yol açabilir; bunu önlemek için erken önlem almak gerekir.

Özgüveni ve Motivasyonu Artırmak: Sınav kaygısı yaşayan gençler, birkaç kötü sonuç yaşadıktan sonra kendisini yetersiz görmeye başlayabilir. “Ben aptalım galiba, yapamayacağım” gibi düşünceler motivasyonu düşürür. Oysa sorun zeka veya bilgi değil, kaygı yönetimindedir. Destek aldığınızda öğrenci kendi kapasitesinin farkına varır ve özgüveni geri gelir. “Demek ki sorunum kaygıymış, bunu halledince yapabiliyorum” hissi, onu daha çok çalışmaya ve başarmaya heveslendirir. Bu da bir başarı döngüsü oluşturur.

Üniversite/Hayal Edilen Gelecek İçin Yatırım: Türkiye’de maalesef ki tek sınavla öğrencilerin geleceği şekillenebiliyor. Sınav kaygısı yüzünden hedeflediği okula giremeyen pek çok öğrenci var. Profesyonel destek alarak, çocuğunuzun veya kendinizin yıllarca emek verdiği eğitimin karşılığını almasına yardımcı olabilirsiniz. Bu bir anlamda geleceğe yatırımdır. Rehberlik ettiğimiz öğrenciler Samsun’da ve Türkiye genelinde iyi okullara yerleşme başarısı gösterdiler çünkü sadece ders değil, psikolojik hazırlığı da tamamladılar. Hayallerinizi gerçekleştirmek için bu engeli kaldırmak çok önemli.

Yaşam Boyu Stresle Baş Etme Becerisi: Sınav kaygısıyla mücadele eden bir öğrenci, aslında ileriki yaşamında karşılaşacağı stresli durumlar için de evrensel beceriler öğrenir. Nefes teknikleri, zaman yönetimi, olumsuz düşünceleri kontrol etme gibi yöntemler sadece sınavda değil, iş mülakatlarında, topluluk önünde konuşmalarda, hatta kişisel krizlerde bile işe yarar. Yani burada alacağı destek, yaşam boyu kullanacağı bir donanıma dönüşür. Bu açıdan bakıldığında, sınav kaygısı eğitimi bir nevi stres yönetimi eğitimidir ve ilerideki başarılarını da olumlu etkiler.

Samsun sınav stresi danışmanlığı hizmetimizde, genellikle 4-8 seanslık bir program uyguluyoruz. İlk görüşmede kaygının düzeyini ve kaynaklarını tespit ediyoruz. Sonraki seanslarda bilişsel yeniden yapılandırma (olumsuz inançları gerçekçi ve olumlu olanlarla değiştirme) çalışıyoruz. Öğrenciye gevşeme egzersizlerini bizzat öğretiyoruz; örneğin diyafram nefesi, kas gevşetme, imgeleme gibi teknikleri birlikte uyguluyoruz. Sınav anı için dikkat odaklama ve düşünce durdurma yöntemlerini deniyoruz. Gerekirse mini deneme sınavları yapıp prova ediyor, sınav anı tetikleyicilerine karşı duyarsızlaşma sağlıyoruz. Ayrıca çalışma planı ve teknikleri konusunda da koçluk veriyoruz (ki planlı çalışmak da kaygıyı azaltır). Aileyle de görüşerek onlara düşen rolleri aktarıyoruz. Tüm bunlar sonucunda öğrenci sınava sadece bilgi olarak değil, zihin olarak da hazırlıklı giriyor.

Sınav kaygısı terapi süreci nasıl ilerler?

Tanışma Seansı
Gerçekleştirilecek ilk seans sizi ve (varsa) beraber katıldığınız eşiniz & aile üyenizi tanımakla geçecektir. İlk seans, tanışma seansı olmaktadır.
Hedef Belirleme
Gerçekleştirilen ilk seansta tanışıldıktan sonra gelecek terapiler programlanarak sürecin nasıl ilerleneceği ele alınır. Bu, danışan olarak sizin için bir yol haritası oluşturur.
Süreç
Seanslar ilerledikçe derine gömdüğünüz sorunlarınızı yüzeye çıkartmaya başlar ve kendinizi herhangi bir engel olmadan ifade etmeye başlarsınız.
Devam Eden Terapiler
Siz kendinizi yeterince iyi hissedene kadar terapiler devam eder. Sorunlarınızı geride bıraktığınıza dair danışanınız ile hemfikir olana kadar psikolojik tedavi süreci devam eder.

Sınav kaygısı hakkında sıkça sorulan sorular

Belirtileri üç grupta toplayabiliriz:
Düşünsel belirtiler: “Ya başaramazsam, ya her şey biterse” gibi sürekli kötü senaryolar zihinde döner. Konsantre olmakta zorlanır, okuduğunu anlamakta güçlük çeker. Unutkanlık ve kafa karışıklığı olabilir.
Duygusal belirtiler: Aşırı huzursuzluk, endişe, korku, panik hissi. Sınav yaklaştıkça artan gerginlik, uykudan sıçrayarak uyanma gibi. Mutsuz ve tükenmiş hissetme, sık sık ağlama isteği de görülebilir.
Fiziksel belirtiler: Kalp çarpıntısı, terleme, titreme, mide bulantısı, nefes daralması, baş ağrısı, uyku ve iştah bozuklukları. Kimi öğrencide sınav sabahı ishal veya kusma bile olabilir. Bu belirtiler sınav geçince genelde azalır ama sınav yaklaşırken tekrar eder.
Genelde başarısızlık korkusu ana sebeptir. Öğrencinin kendine ya da çevresine karşı kurduğu “başarılı olmalıyım, yoksa değerim düşer” inancı kaygıyı tetikler. Aile baskısı veya beklentisi yüksekse, “Ya ailemi hayal kırıklığına uğratırsam” düşüncesi eklenir. Mükemmeliyetçi öğrenciler her soruyu doğru yapma baskısı kurar, bu da kaygı yapar. Geçmişte kötü bir sınav deneyimi yaşadıysa (boş kağıt verme, beklenmedik düşük not gibi) o deneyimin tekrarlaması korkusu olabilir. Ayrıca hazırlık sürecinde yetersiz çalıştığını düşünen, kendine güvensiz öğrenciler de kaygı geliştirebilir. Bazen de rekabet ortamı, arkadaş baskısı, zaman baskısı gibi etkenler sebep olur. Yani hem iç faktörler (kişilik, inançlar) hem dış faktörler (aile-okul ortamı) birlikte rol oynar.
Doğru yöntemlerle yönetildiğinde kontrol altına alınabilir. Tamamen sıfır kaygı belki mümkün olmayabilir, çünkü belli bir düzey kaygı normal ve hatta motive edicidir. Amaç, kaygıyı optimal düzeye çekmektir. Danışanlarımızın çoğu, terapi sonunda sınav anında gelen kaygıyı tanıyıp kontrol etmeyi öğrenirler. Mesela nefesiyle, düşüncesini değiştirerek onu yatıştırabilirler. Artık kaygı onların değil, onlar kaygının kontrolünü ele almış olur. Bu da fiilen kaygının işlevsiz hale gelmesi demektir. Birçok öğrencimiz terapi sonrası “Heyecanlandım ama beni etkilemedi, hemen toparlandım” gibi geri bildirim veriyor. Yani evet, pratikte kaygı engeli ortadan kalkmış oluyor.
Ailelerin tutumu sınav kaygısında çok belirleyici. Öncelikle çocuğunuzu koşulsuz sevdiğinizi ve onun yanında olduğunuzu hissettirin. Başarı veya başarısızlığa odaklı cümlelerden kaçının. “Çalış yeter ki, sonuç önemli değil. Sağlığın ve mutluluğun daha değerli.” mesajını verin. Evde bir çalışma ortamı sağlayın ama aşırı denetleyici olmayın; kendi sorumluluğunu almasına izin verin. Kıyaslama yapmayın (“Falancanın oğlu şu neti yapmış” gibi). Sınavı aşırı gündem haline getirmeyin, arada mola zamanlarında normal aile aktiviteleri yapın. Sınav döneminde fiziksel ihtiyaçlarını destekleyin: düzenli yemek, kaliteli uyku, kısa yürüyüşler, belki birlikte gevşeme egzersizleri. Ve en önemlisi, sakin kalın. Siz panik yaparsanız bu ona bulaşır. Sizin güven veren tavrınız çocuğunuza “Bana inanıyorlar, demek ki yapabilirim” hissi verecektir.
Benzer teknikler her türlü performans kaygısında kullanılır. Örneğin bir müzik öğrencisinin sahne korkusu varsa, sporcuysa maç kaygısı varsa, ya da yüksek lisans öğrencisinin sunum kaygısı varsa… Temelde zihindeki olumsuz düşünceleri yönetme, nefes ve gevşeme becerileri, odaklanma teknikleri hepsi oralarda da geçerli. Dolayısıyla “performans psikolojisi” diyebileceğimiz bu alan, sanatçılar, sporcular, yöneticiler için de uygulanabilir. Bizim merkezimize en sık gelen talep sınav üzerine olduğu için bu başlığı böyle belirttik, ancak temelde performans psikolojisi danışmanlığı sunuyoruz. Eğer farklı bir alandaki performans kaygısı için destek isterseniz, elbette yöntemleri o duruma uyarlayarak yardımcı oluyoruz. Örneğin bir gencin ehliyet sınavı veya bir sunum öncesi de aynı prensipler işe yarar.

Randevu Al

Çocuğunuzun ruh sağlığını en iyi konuma getirmek için şimdi randevu alın.

Kişiselleştirilmiş seanslar

Gizli ve profesyonel görüşme

Esnek seans planlama

Randevu Al

Emin değil misiniz?

Tüm terapilere göz at

Samsun Çocuk Terapi Hizmetleri

Samsun Pedagog’dan randevu alabileceğiniz psikoterapi hizmetlerine göz atın.

Warning